Καστοριά: Μύρισε πράσινο… στο δικό μας μπαξεδάκι- Μικροί κηπουροί σε δράση!

Στα πλαίσια της δημιουργικής ομάδας «Το δικό μας μπαξεδάκι- Μικροί κηπουροί σε δράση», που λειτουργεί στο Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας «Μια ζεστή Αγκαλιά για το Παιδί», αλλά και με την ευκαιρία του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος,

τα παιδιά μας είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε  επαφή με την φύση, φτιάχνοντας το δικό τους μπαξεδάκι στους Δημοτικούς Λαχανόκηπους, στον χώρο των Νέων Εργατικών Κατοικιών Καστοριάς. Παράλληλα, να αναπτύξουν την οικολογική και περιβαλλοντική τους συνείδηση, μέσα από εποικοδομητικές συζητήσεις που έγιναν σχετικά με την ορθή χρήση του νερού και την σημαντικότητα του σε μια καλλιέργεια. Οι μαθητές έμαθαν να ξεχωρίζουν τα λαχανικά, παρατηρώντας τα γειτονικά μπαξεδάκια, ενώ κατανόησαν την σωστή χρήση του νερού σε μια καλλιέργεια. Μιλήσαμε για τα εργαλεία με τα οποία φυτεύουμε, αλλά και περιποιόμαστε το μπαξεδάκι μας!






Έπειτα, πήραν τα εργαλεία και με σωστή καθοδήγηση φύτεψαν τις δικές τους ντομάτες, μελιτζάνες, πιπεριές, λαχανικά τα οποία έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο στην Μεσογειακή Διατροφή του Προγράμματος μας!!!
Θα έχετε νεώτερα με την πρώτη σοδειά μας!!!




Το πρόγραμμα «Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας: «Μια ζεστή Αγκαλιά για το Παιδί» υλοποιείται από τον Εθελλοντικό Οργανισμό για τα Δικαιώματα του Παιδιού «Κέλετρον Αγάπη για το Παιδί» με ιδρυτική δωρεά από το ίδρυμα «Σταύρος Νιάρχος» και την υποστήριξη του Oμίλου Εταιριών T.A.P. -A.G. .

Πηγή: www.sentra.com

Ο Δημοτικός λαχανόκηπος επεκτείνεται...

Ο Δημοτικός λαχανόκηπος έχει επεκταθεί, μετατρέποντας άλλον ένα ανεκμετάλλευτο κομμάτι της πόλης, γεμάτο απομεινάρια της κατασκευάστριας εταιρείας των εργατικών κατοικιών, που ασχήμηναν το τοπίο, σε ένα χρήσιμο μέρος που προάγεται η κοινωνική συναναστροφή, η αγάπη για τη γή, η δημιουργικότητα, η ποιοτική διατροφή και εν τέλη αυτό που ονομάζουμε "ποιότητα ζωής"..

Εικοσιδύο (22)νέοι καλλιεργητές θα προσπαθήσουν να δαμάσουν την άγονη γη και να την μετατρέψουν σε μια όαση στις παρυφές του αστικού τοπίου.

Ας δούμε πώς μετατράπηκε το τοπίο από τις αρχές Μαρτίου μέχρι σήμερα (Μάης 2017)

Ο Δημοτικός Λαχανόκηπος έχει πλέον κοινόχρηστο κάδο κομποστοποίησης

Μετά το γηροκομείο εγκατάσταθηκε σήμερα και ο δεύτερος κάδος κομποστοποίησης στον Δημοτικό λαχανόκηπο των Εργατικών Κατοικιών.
Οι κάδοι κομποστοποίησης είναι χορηγία του Δήμου Καστοριάς και χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα "Αστική Αναζωογόνηση 2012-2015" του Πράσινου Ταμείου.


Πώς χρησιμοποιούμε τον κάδο κομποστοποίησης:

Ο κάδος πρέπει να έχει επαφή με το έδαφος ώστε να εισέρχονται μέσα οι απαραίτητοι μικροοργανισμοί που μετατρέπουν τα φυτικά κατάλοιπα σε λίπασμα.
Χωρίζουμε τα υλικά σε "πράσινα" και "καφέ"

Ρίχνουμε τα υλικά σε στρώσεις. Μιά στώση πράσινα, έπειτα μια στρώση καφέ, έπειτα ξανά μια στρώση πράσινα κ.ο.κ.

Η ιδανική αναλογία είναι 2 μέρη καφέ, με ένα μέρος πράσινων υλικών

Ανακατεύουμε τα υλικά μεταξύ τους με τον αναδευτήρα που υπάρχει μέσα στον κάδο κομποστοποίησης, τουλάχιστον μια φορά την εβδομάδα, για να αερίζεται το υλικό και να επιταχύνονται οι ζυμώσεις.

Το μίγμα πρέπει να είναι σχετικά ζεστό (40*C) και υγρό(να μήν στάζει όμως). Αν είναι πολύ υγρό, προσθέστε καφέ υλικά. Σε περιόδους ζέστης καταβρέξτε το λίγο. Άν είναι κρύο προσθέστε πράσινα υλικά.

Μια καλή πρακτική είναι να μην τοποθετούμε απ' ευθείας τα υλικά στον κάδο, αλλά να αφήνουμε ένα απόθεμα πράσινων και καφέ υλικών δίπλα στον κάδο ώστε να τα γεμίζονται οι στρώσεις με την σωστή αναλογία.

Το κομπόστ δεν πρέπει να μυρίζει άσχημα. Εϊναι έτοιμο όταν έχει οσμή φυτοχώματος.
Μέρος του κομπόστ να χρησιμοποιείται για επικάλυψη των υλικών που ρίχνουμε καθημερινά στον κάδο.

Είναι απαραίτητη η προσθήκη υλικών με σωστές αναλογίες και η τακτική φροντίδα/παρακολούθηση του κάδου τις πρώτες 6-8 εβδομάδες εφαρμογής.
Ακολουθώντας τις παραπάνω οδηγίες θα έχετε έτοιμο κομπόστ σε 5-7 μήνες.

ΥΛΙΚΑ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

Πράσινα Υλικά:
*Φλούδες απο φρούτα και υπολοίματα λαχανικών
*κατακάθια απο καφέ κακάο,τσάϊ και άλλα αφεψήματα (και με φίλτρο και χωρίς φίλτρο)
*Πράσινα φύλα,γκαζόν,αγριόχορτα

Καφέ Υλικά:
*Ξηροί καρποί,τσόφλια απο αυγά (ΠΡΟΣΟΧΗ: ΟΧΙ ολόκληρα αυγά)
*Ξερά φύλλα, ξεραμένο γκαζόν και αγριόχορτα, κλαδάκια (όσο τον δυνατόν σε μικρότερα κομμάτια)ροκανίδια,κοτσάνια,άχυρο.
*Στάχτη απο τζάκια και καυστήρες ξύλου/πέλλετ

ΔΕΝ ΤΟΠΟΘΕΤΟΥΜΕ:
-Λάδια, λίπη,βούτηρα
-Κρατικά, κόκκαλα,ψαρικά
-Γαλακτοκομικά
-Πάστες και γλυκά
-Φλούδες απο εσπεριδοειδή (Λεμόνια,πορτοκάλια κλπ)
-Χαρτιά υγείας, πάνες μωρών,περιοδικά
-Πλαστικές και μεταλλικές συσκευασίες

Νέο Συντονιστικό Δημοτικού Λαχανόκηπου

Την Κυριακή 29 Μαΐου 2016 έγινε συνέλευση στον Δημοτικό λαχανόκηπο και ιεραρχήθηκαν κάποια ζητήματα. Έγινε αναφορά στον νέο κανονισμό και προέκυψε νέο συντονιστικό, αφού ορισμένα μέλη της παλιάς συντονιστικής ομάδας αδρανούσαν. Επίσης μοιράστηκαν νέοι ρόλοι για την καλύτερη διαχείριση του Δημοτικού Λαχανόκηπου. Ορίστηκαν τέσσερα (4) άτομα υπεύθυνα για την λειτουργία της γεώτρησης και την συντήρηση του αρδευτικού δικτύου, καθώς και δυο ταμίες οι οποίοι θα συγκεντρώνουν, όποτε υπάρχει αναγκαιότητα, το ποσό των 2 ευρώ για την αυτοσυντήρηση του Δημοτικού Λαχανόκηπου.

Τα ονόματα των μελών της συντονιστικής και των νέων ρόλων που αναλήφθηκαν είναι διαθέσιμα στο tag "Συντονιστικό", καθώς και στο tag "Χάρτης" αυτού του blog, όπου μπορείτε να δείτε σε ποιό μικροαγρόκτημα θα βρείτε τους υπεύθυνους που ορίστηκαν.

Η αυτο-οργάνωση στη πράξη

 Οι καλλιεργητές του Δημοτικού Λαχανόκηπου Καστοριάς, όταν θέλουν μπορούν να υπερβούν ακόμα και σχετικά σοβαρά εμπόδια που ανακύπτουν κατά την διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου.

Σήμερα λοιπόν υπήρξε μια αρκετά σοβαρή βλάβη, όταν η αντλία της γεώτρησης του λαχανόκηπου, εξαιτίας πιθανότατα των έντονων βροχοπτώσεων σε συνδυασμό με την πρόχειρη κατασκευή στήριξης και τον αρκετά δυνατό αέρα, ανέτρεψαν τον μεταλλικό κύλινδρο της αντλίας.

Οι καλλιεργητές γνωρίζοντας την αντικειμενική αδυναμία του δήμου Καστοριάς να επιλύσει σύντομα το πρόβλημα, αποφάσισαν να το επιλύσουν μόνοι τους, συγκεντρώνοντας χρήματα από κάποιους καλλιεργητές και με την "παλιά τέχνη" του οικοδόμου κάποιοι άλλοι, κατασκεύασαν μόνοι τους μια βάση που θα στηθεί τελικά η αντλία, ενώ σχεδιάζουν να την "μονώσουν" καλύτερα από τα καιρικά φαινόμενα, αν καταφέρουν να βρουν τα κατάλληλα υλικά..

Μερικές φωτογραφίες από την βλάβη και την προσπάθεια αποκατάστασης.

Η συγκομιδή μιας ιδέας

Δημοτικός Περιαστικός Λαχανόκηπος Καστοριάς

Η φιλοσοφία των λαχανόκηπων μέσα στη πόλη είναι μια ιδέα που κερδίζει συνεχώς έδαφος  με πολλαπλά οφέλη τόσο για τους καλλιεργητές που συμμετέχουν σε αυτά τα εγχειρήματα όσο και για την ίδια την πόλη στις οποίες εμπεριέχονται τέτοιου είδους καλλιέργειες.
Πέρα από την οφθαλμοφανή αισθητική αναβάθμιση των πόλεων, είναι νησίδες που μεταφέρουν την φύση μέσα στον αστικό ιστό, ενισχύοντας την βιοποικιλότητα, μειώνοντας τα απορρίμματα με την μετατροπή τους τα σε βιολογικό λίπασμα (κομπόστ) και παρέχοντας ασφαλή τροφή. Παράλληλα έχει οφέλη σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο. Οι σχέσεις των καλλιεργητών είναι συνήθως σχέσεις αλληλεγγύης που ενδυναμώνουν το αίσθημα συνεργασίας και υπάρχει ανταλλαγή γνώσης και τεχνικών. Είναι επίσης ένας τρόπος σωματικής άσκησης και ψυχικής εκτόνωσης.

Η ιδέα γεννιέται

Η ιδέα ξεκίνησε από την συλλογικότητα αλληλέγγυας οικονομίας "Σπορείο", κάπου στις αρχές του 2013. Τότε σε πιλοτικό στάδιο στήθηκαν οι πρώτοι  λαχανόκηποι, σε κάποιες παρατημένες αναβαθμίδες του γηροκομείου, στο κέντρο της πόλης. Η συλλογικότητα άρχισε να δραστηριοποιείται συνάπτοντας συνεργασίες με παρόμοια εγχειρήματα και δίκτυα ανταλλαγής σπόρων, λαμβάνοντας μέρος παράλληλα σε διάφορες δράσεις και εκδηλώσεις. Ένα μέρος μάλιστα από τη συγκομιδή του λαχανόκηπου στις αναβαθμίδες προσφέρονταν στους τροφίμους του γηροκομείου.

Η ιδέα καλλιεργείται

Υπάρχουν πολλοί χώροι στη Καστοριά, τόσο μέσα στον αστικό ιστό, όσο και περιαστικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την δημιουργία τέτοιων λαχανόκηπων. Από την δημιουργία της συλλογικότητας είχαν ξεκινήσει επαφές και  συζητήσεις με τον σύλλογο των Εργατικών Κατοικιών Καστοριάς για τη δημιουργία ενός μεγαλύτερου λαχανόκηπου σε μια έκταση αντιαισθητική και γεμάτη μπάζα, υπόλειμμα της κατασκευαστικής εταιρείας που ανοικοδόμησε τις εργατικές κατοικίες. Η έκταση αυτή συνορεύει με τη λίμνη της Καστοριάς, οπότε θα έπρεπε να μπουν αυστηρές  προϋποθέσεις για βιολογικού τύπου καλλιέργειες. 
Μετά από αίτημα της συλλογικότητας "Σπορείο", η νέα δημοτική αρχή, που προέκυψε το 2014, είδε με ενθουσιασμό αυτή την ιδέα και προχώρησε στα πρώτα βήματα υλοποίησής της.
 Έτσι στις αρχές του 2015 οροθετήθηκαν 74 αγροτεμάχια των 50τ.μ  σε μια έκταση 4 στρεμμάτων, τα οποία μοιράστηκαν με κλήρωση σε όσους είχαν υποβάλει αίτηση. Αρχικά η ιδέα ήταν τα αγροτεμάχια αυτά να δοθούν κατά κύριο λόγο σε κατοίκους των εργατικών κατοικιών, οι οποίοι έχουν και άμεση πρόσβαση εκεί. Το ενδιαφέρον στην αρχή ήταν μειωμένο. Έπειτα όμως άρχισαν να αιτούνται κάτοικοι κι από άλλες περιοχές κι αυτή τη στιγμή υπάρχει μια λίστα αναμονής αιτημάτων που θα κληρωθούν όταν βρεθεί νέος χώρος για καινούριες αστικές καλλιέργειες.

Ο κανονισμός που διέπει την λειτουργία του λαχανόκηπου υπογράφεται από τους καλλιεργητές και ορίζει υποχρεώσεις και δικαιώματα. Ο κανονισμός αυτός είναι ευέλικτος και προβλέπει την μετατροπή του κάθε χρόνο, ανάλογα με την εμπειρία που έχει προκύψει στη κάθε καλλιεργητική περίοδο. Δίνει έμφαση στην συνεργασία και την αλληλεγγύη μεταξύ των καλλιεργητών, απαγορεύει εντελώς τη χρήση χημικών λιπασμάτων και εντομοκτόνων, επιτρέπει όμως βιολογικές μεθόδους λίπανσης και φυσικά εντομοαπωθητικά. 

Η ιδέα ωριμάζει

Το έτος 2015 ήταν η πρώτη καλλιεργητική περίοδος του περιαστικού λαχανόκηπου και άρχισε κάπως αργά. Οι πρώτες φυτεύσεις έγιναν αρχές Ιουνίου, σε ένα έδαφος που ήταν σκληρό και άγονο. Οι καλλιεργητές με πολύ μόχθο και φροντίδα κατάφεραν να έχουν παρόλα αυτά αποτελέσματα και δρέπουν το προϊόν του κόπου τους, το οποίο δεν είναι μόνο τα κηπευτικά τρόφιμα, αλλά και μια έκταση που έχει ήδη αλλάξει την φυσιογνωμία της περιοχής.

Το όραμα φυσικά δεν λείπει από αυτό το ξεκίνημα.

 Οι καλλιεργητές δεν έχουν συσταθεί ακόμα σε συλλογικότητα και το πρώτο βήμα για το μέλλον είναι αυτό, ώστε να μπορούν να οργανώνουν δράσεις και να έχουν έσοδα. Από εκεί και πέρα  το εγχείρημα μπορεί να ξεφύγει, επιδιορθώνοντας αχρησιμοποίητους γειτονικούς χώρους, αγοράζοντας κοινόχρηστα υλικά, αποθηκεύοντας παραδοσιακούς σπόρους και αυτοσυντηρώντας  τον λαχανόκηπο χωρίς την άμεση εξάρτηση του δήμου.

Υπάρχουν ακόμα ιδέες για διεύρυνση της παραγωγικής ατζέντας με πτηνοτροφικές μονάδες και την καλλιέργεια σε θερμοκήπια.

Επίσης θα μπορεί να συνάπτει σχέσεις και συνεργασίες με άλλους φορείς και συλλογικότητες ανά την Ελλάδα, δημιουργώντας δίκτυα ανταλλακτικής οικονομίας και τράπεζα παραδοσιακών σπόρων.

Για επίλογο θα ήταν φρόνιμο να ευχαριστήσουμε όλους τους ανθρώπους κλειδιά που συνέβαλαν στην υλοποίηση αυτής της ιδέας, αρχίζοντας από το Δίκτυο Αλληλέγγυας Οικονομίας "Σπορείο" και ειδικά τον Θοδωρή Βασιλείου για την επιμονή του, τον δήμαρχο Καστοριάς, Αγγελή Ανέστη, που προχώρησε την ιδέα καθώς και τον αρμόδιο αντιδήμαρχο Τέρψη Σάκη για την οργάνωση αυτού του εγχειρήματος. Ακόμα την υπάλληλο του δήμου Καστοριάς, Στεφανή Αλέκα, που κατάρτισε τον κανονισμό λειτουργίας του λαχανόκηπου κι έχει την ευθύνη τήρησης του αρχείου του, καθώς και όλους όσους ξεχνώ εδώ να αναφέρω και με τους οποίους δεν ήρθα σε προσωπική επαφή κατά την διαδικασία υλοποίησής του.
 
Καρανικολόπουλος Σάκης

(Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στο 9ο τεύχος της free press εφημερίδας περιφερειακής εμβέλειας "#Together" τον Οκτώβριο του 2015)